هل میوه ای کوچک به اندازه بند انگشت با پوست تیره و دانه های خوشبوست از تیره زنجبیل ها و انواع مختلفی شامل هل سیاه، هل سفید و هل سبز دارد که نوع سبز آن عطر تندتری دارد. هل یکی از چاشنی های معطر مورد استفاده در بعضی از غذاها، نان ها، شیرینی ها و بهخصوص مرباها، هل است. هندی ها و پاکستانی ها بیشترین مصرف کننده های هل در جهان هستند.
مصرف هل در مقادیر کم به مصرف کننده آسیبی نمی زند، اما میتواند مخصوصاً در افرادی ایجاد سردرد کند که مزاج گرم دارند. به دلیل آنکه هل مقوی معده و خوشبو کننده دهان است و با کمک به رفع نفخ و باد شکم به هضم بهتر مواد غذایی کمک میکند در چای و برخی از شیرینی ها به ویژه در نواحی کرمان و یزد به وفور از آن استفاده می شود. علاوه بر افزودن هل به مواد غذایی می توان آن را به تنهایی جوید یا آسیاب و پودر کرد و روی زبان ریخت و با آب دهان آرام آرام قورت داد. همچنین میتوان حین سرو غذا از این دانه معطر بهره برد و آن را روی غذا ریختد. هل از نظر مزاجی گرم و خشک است و از نظر قدرت در درجه دوم قدرت قرار دارد و بنابراین خیلی قوی نیست. روغن هل به منظور رفع برخی سردردهای ناشی از باد و سرما و سینوزیت میتواند برای افرادی با مزاج سرد و خشک مفید باشد. مالیدن روغن هل به گردن و پس سر نیز موجب رفع سردردهای سوداوی و التیام گرفتگی عضلات می شود که معمولا در شب و اول صبح بیشتر بروز میکنند. بهترین نوع هل انواع سفید رنگ آن است که بوی خیلی تندی داشته باشد. این نوع هل، به باز شدن مجاری درون کبد و طحال کمک می کند. هل خاصیت خواب آوری و شادی آور دارد و بنابراین برای افرادی خوب است که دچار افسردگی، خمودگی و غم شدهاند. عرق هل هم اثرات خوبی دارد و همان خواص هل را البته در حد کمتر به همراه دارد. از بخور هل می توان برای رفع گرفتگی و خشونت صدا و سرفه استفاده کرد و به این منظور باید هل را نیمکوب کرد، در آب ریخت و روی شعله ملایم قرار داد تا آرام بجوشد. در این مرحله بخارهای برخاسته از آن را باید استشمام کرد تا وارد مجاری تنفسی شود و گرفتگی و سرفه و خشونت صدا را تلطیف کند. از علل شایع بوی بد دهان، تجمع رطوبت ها و مواد زائد ناشی از غذا خوردن در حفرهها و فضاهای دهانی است که احتمالا با مسواک و نخ دندان نیز برطرف نشده اند. هل می تواند موجب رفع و دفع آثار این مواد زائد شود و دهان را پاکسازی نماید. از این رو هل را میتوان پودر کرد و پس از اختلاط با مقداری نمک دریا از آن به عنوان خمیردندان برای کمک به خوشبو شدن دهان، استحکام لثه و سفید شدن رنگ دندان ها استفاده کرد. اگرچه هنوز باید پژوهش های بیشتری در این زمینه انجام شود اما به نظر میرسد که هل می تواند تا حدودی هم به کوچک شدن توده های رحمی کمک کند. به توده های رحمی، امروزه فیبروم گفته می شود. استفاده از هل در کسانی که دچار مشکل پروستات و تکرر یا توقف ادرار هستند نیز میتواند موجب شود بافت پروستات نرم و کمی سست شده، فشار آن از روی مجرای ادرار براشته و در نتیجه ادرار به راحتی و سهولت دفع شود.دکتر سید مهدی میرغضنفری – متخصص فیزیولوژی