ایجاد انضباط در کودک از همان ابتدای تولد باید آغاز شود و به مرور زمان و با توجه به رشد سنی او ادامه یابد.
ایجاد انضباط در کودک از همان ابتدای تولد باید آغاز شود و به مرور زمان و با توجه به رشد سنی او ادامه یابد. انتظار انضباط در دوره ی نوجوانی بدون توجه به دوران کودکی، انتظار به جایی نیست؛ زیرا درخت را تا زمانی که نهال است می‌توان به دلخواه شکل داد، و اگر کودک، به بی انضباطی عادت کند، تغییر رفتار، بسیار مشکل است.
امام حسن عسکری 7 میفرماید: رد المعتاد عن عادته کامعجز. [1] بازگرداندن عادت کرده [به کاری] از عادتش، چونان معجزه است.
آموزش انضباط به کودک زیر یک سال، غیر مستقیم انجام می‌شود. اگر مادر، نظم را در شیر دادن، خواباندن، بیدار کردن، و تر و خشک کردن نوزاد رعایت کند، در ضمیر ناخودآگاه او اثر خواهد گذاشت.
در سنین بالاتر از یک سال، آموزش به طور مستقیم (آموزش کلامی) و با القای غیر مستقیم، یعنی روش الگویی و ابزار هنری (داستان، شعر، نمایشنامه، فیلم، کارتن، خاطره، زیستنامه، و...) انجام می‌شود
آیا برای ایجاد انضباط در کودکان می‌توان از اهرم فشار استفاده کرد؟
انضباط باید نرم و ملایم و به آرامی ایجاد شود. ایجاد انضباط با زور و اهرم فشار، سبب احساس ناامنی، ترس، تسلیم پذیری، طغیان، دروغگویی، چاپلوسی و وسواس خواهد شد.
کودکانی که با فشار والدین به انضباط وادار می‌شوند، به طور معمول، سرکش و مسأله آفرین خواهند بود و در برابر بزرگسالان مقاومت میکنند و به جهت فشارهای دوران کودکی، از آنان انتقام میگیرند.
از دیدگاه روانشناسی امروز، انضباط زوری، پاسخ «موقت» میدهد؛ ولی در آینده، مشکلات جدی را پدید خواهد آورد. این گونه کودکان در غیاب والدین قوانین را میشکنند؛ پس محدودیتها را باید به نرمی و با مهربانی و عطوفت به کودکان بیاموزید تا با ایمان و از روی اعتقاد، بدانها عمل کنند.
در صورتی که عامل واداشتن کودک به پذیرش محدودیتها و تن دادن به قانون، اقتدار والدین یا اقتدار گروه، مربی و اجتماع باشد، به طور معمول زیر بار نمیرود و اگر هم به جهت اهرم فشار به آن تن دهد، با برداشته شدن فشار، قانون را نقض خواهد کرد؛ اما اگر محدودیت برای کودک، مطلوبیت فردی داشته باشد، حتی در غیاب والدین و بدون اهرم فشار نیز به آن عمل خواهد کرد.
