در مبانی کلیات طب سنتی ایران آمده است هر غذایی بر حسب طعمی که دارد، دارای کیفیت خاصی است که میتوان از آنها در حفظ سلامتی و درمان بیماری ها استفاده کرد. گاهی شناختن خواص طعم های مرکب مستلزم آن است که خاصیت مفرد آنها را دقیقا بدانیم در اینجا به برخی از این موارد اشاره میشود.
خواص طعم های مختلف: خاصیت غذاهای شیرینغذاهای شیرین، خاصیت غذایی زیادی دارند و باعث ایجاد حرارت معتدل میشوند. فربه کننده بدن و سازگار با طبیعت هستند و به طور معتدل، پاک کننده معده اند. غذای شیرین، سردی غذاهای ترش و ضرر آنها بر اعصاب، حرکت و هیجان ریاح را بر طرف میکند و جلوی عطش و گرمی ناشی از غذاهای شور را میگیرد.
خاصیت غذاهای شورغذاهای شور، گرم کننده تر از غذاهای شیرین و خشک کننده اند. خاصیت غذایی ندارند و مانع عفونت اند. مانع نفوذ غذای ترش در اعصاب میشوند. از آروغ ترش و سوزش معده ناشی از غذاهای ترش جلوگیری میکنند. غذای شور بی میلی به غذا را از بین میبرد، اشتها را باز میگرداند و سیری کاذب را بر طرف میکند.
خاصیت غذاهای ترشخاصیت غذاهای ترش، کم است. معتدل و مایل به سرد است. تلطیف کننده، لاغر کننده بدن و ناسازگار با طبیعت است. گرمی و تشنگی ناشی از غذای شیرین را رفع میکند و از تولید صفرا، تهییج خون و از ایجاد سده در بدن جلوگیری میکند.
خاصیت غذاهای چربغذاهای چرب، شوری، خشکیدگی و تحریک عصبی و زبری دستگاه گوارش که از خوردن غذای شور پدید آمده را از بین می برد و در مقابل، غذاهای شور هم سستی دستگاه هاضمه را که بر اثر خوردن مواد چربی در بدن بروز کرده است، اصلاح میکند.
خاصیت غذاهای قابضغذاهای قابض خاصیت اسهالی غذاهای شیرین و چرب را رفع کرده، از سستی معده که بر اثر خوردن آنها عارض شده، جلوگیری میکند و در مقابل، غذاهای شیرین خشونتی را که در سینه از خوردن غذاهای قابض عارض میشود، برطرف میکند و شدت قبض مزاج بر اثر خوردن غذای قابض را اصلاح میکند. (غذای شیرین مجاری هضم را پاک میکند اما این پاکسازی چندان قوی نیست). غذای چرب نیز همین عمل را با غذای قابض انجام میدهد جز آن که غذای چرب علاوه بر آن، خشونتی را که غذای قابض به وجود آورده، اصلاح میکند و مانع تولید خون سوداوی آن میشود.