آخرین بخش دستگاه گوارش بدن رکتوم یا راست روده است که به مقعد منتهی می‌شود. اگر این قسمت به درستی کار خود را انجام ندهد، مواد دفعی در بدن مانده و مسبب عواقب خطرناکی می‌شود. شقاق (فیشر) و هموروئید (بواسیر) دو بیماری متفاوت در ناحیه مقعد هستند که دانستن اختلاف آن ها از نظر علائم و تظاهرات و نحوه درمان به رغم شباهت های فراوان این دو بیماری ضروری است.
هموروئید یا بواسیرهموروئید یا بواسیر یکی از علل شایع خونریزی های روده بزرگ است. هموروئیدها اعضای طبیعی قسمت انتهایی روده بزرگ هستند که به دلایل متفاوت دچار عارضه هموروئید می‌شوند. در بروز هموروئید زمینه های ارثی و خانوادگی، بیماری های غددی، تغذیه، شغل، آب و هوا، مسائل روانی، سن، دارو، عفونت، بارداری، سرفه زیاد، زور زدن، استفراغ و یبوست موثر هستند. هموروئید به دو صورت داخلی و خارجی مشاهده می‌شود.
هموروئید خارجینوع خارجی اکثراً با درد زیاد و تورم اطراف مقعد مشاهده شده و در صورت وجود درد شدید نیاز به اقدام جراحی اورژانسی دارد در غیر این صورت درمان مراقبتی شده و خودبه خود برطرف می‌شود.
هموروئید داخلیهموروئیدهای داخلی اکثرا با خونریزی موقع اجابت که به صورت دفع خون روشن پس از اجابت مزاج سفت است بروز می‌کند. از طرفی ممکن است با بیرون زدگی زائده ای از معقد همراه باشد که با اجابت مزاج بیرون زده و خونریزی می‌کند.
شقاق یا فیشرشقاق ترک یا زخمی است که در ناحیه ابتدای مقعد رخ می‌دهد که بسیار دردناک بوده و گاهی با خونریزی مختصر موقع اجابت مزاج همراه است.
علل ایجاد این زخم متفاوت است ولی در بسیاری از بیماران با تغییر اجابت مزاج از قبیل یبوست یا اسهال شدید همراه است. از نظر فیزیولوژیک مشکلات کاهش خون رسانی در قسمت پشتی مقعد را برای ایجاد شقاق مطرح کرده اند و بعضی از محققان افزایش فشار داخل کانال آنال (مقعدی) را از علل فیزیولوژیک آن می‌دانند. شیوع این بیماری در زنان و مردان یکسان است.
