علائم کمبود آهن در کودکان

آيا مي دانيد عوارض فقرآهن در كودكان چیست؟با دلگرم همراه باشید.

مقدمه ای در مورد فقر آهن

والدین باید در دادن قطره آهن به کودک حساسیت داشته باشند و به این موضوع مهم توجه کنند. دکتر موسی‌خانی اظهار کرد: پدر و مادرها اگر می‌‎‌بینند فرزندشان تمایل دارد از سجاده آن‌ها مُهر بردارد و بخورد یا موارد دیگری مانند خاک گلدان را می‌خورد، حتما برای بررسی این اشتیاق به خاک خوردن در فرزندشان، به پزشک متخصص مراجعه کنند. وی افزود: خوردن خاک توسط بچه‌ها، علامتی از کمبود آهن در آن‌ها است و از آنجا که کمبود عناصری مانند روی و آهن آثار ناخوشایندی در سلامتی دارد، باید برای تشخیص و درمان به موقع اقدام کنید.

ایشان با بیان اینکه کمبود آهن می‌تواند رشد جسمی و ذهنی کودک را کم کند، تصریح کرد: بعضی از والدین به دلیل ترس از رنگ گرفتن دندان‌های کودک یا خرابی آن‌ها، قطره آهن تجویز شده را به درستی به کودک خود نمی‌دهند. موسی‌خانی اضافه کرد: مقابله با کمبود آهن فواید بی‌شماری از جمله پیشگیری از کاهش ضریب هوشی و تمرکز بچه‌ها دارد و حتی در مورد پیشگیری از کوتاهی قد کودکان نیز می‌توان وجود این عنصر حیاتی را موثر دانست. عنصر آهن در بیشتر آنزیم‌های مهم بدن که در واکنش‌های شیمیایی شرکت می‌کنند، به عنوان یک جزء کاربردی و حیاتی نقش دارد.

موسی‌خانی با اشاره به اینکه آهن نقش اساسی در بیشتر واکنش‌های پیچیده مغز و اعصاب دارد، یادآور شد: دستگاه گردش خون که مهم‌ترین جزء آن گلبول‌های قرمز است و نقش آن رساندن اکسیژن به تمامی سلول‌های بدن است، بدون آهن نمی‎تواند اکسیژن را جذب و در ارگان‌های هدف آزاد کند.

سرپرست مرکز آموزشی درمانی قدس قزوین تاکید کرد: بر اساس دستوالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی، قطره آهن از شش ماهگی شروع می‌شود و تا دو سالگی هم باید به طور مستمر ادامه داشته باشد، ولی طبق تحقیقات گسترده و مطالب علمی که در کتاب‌های مرجع آمده است، در نوزادانی که سر موقع به دنیا می‌آیند و از شیر مادر تغذیه می‌کنند از چهار ماهگی و در نوزادان زودرس از زمان دو برابر شدن وزن تولد، باید قطره آهن استفاده شود.

 _________________________________________________________

براي پيشگيري از كمبود آهن و كم خوني ناشي از آن در برنامه غذايي روزانه كودك خود از منابع غـــذايـــي حاوي آهن استفاده كنيد. بهترين منابع غذايي آهن، جگر، گوشت قرمز، مرغ و ماهي مي باشند. زرده تخم مرغ، انواع حبوبات مثل عدس و لوبيا، سبزيجات سبز تيره مثل جعفري و اسفناج، انواع مغزها مثل پسته، بادام، گردو و فندق (بعد از 2 سالگي به شرط آنكه كودك به آنها حساسيت نداشته باشد)

و انواع خشكبار مانند توت خشك، برگه آلو، انجير خشك، كشمش و خرما منابع خوبي از آهن هستند و مي توان براي تامين آهن مورد نياز بدن در برنامه غذايي كودكان، متناسب با سن آنها از اين مواد استفاده نمود. همچنين براي پيشگيري از كمبود آهن بايد به كودكان خود از 6 ماهگي تا 24 ماهگي قطره آهن به ميزان 10 تا 15 قطره در روز بدهيد.

 _________________________________________________________

برای رشد و تکامل کودک باید مقدار ثابتی آهن در رژیم غذایی‌اش وجود داشته باشد؛ کودکان ۷ تا ۱۲ ماهه ۱۱ میلی‌ گرم، یک تا ۳ ساله ۷ میلی ‌گرم، ۴ تا ۸ ساله ۱۰ میلی ‌گرم، ۹ تا ۱۳ ساله ۸ میلی ‌گرم، دختران ۱۴ تا ۱۸ ساله ۱۵ میلی‌ گرم و پسران در این سنین ۱۱ میلی‌ گرم آهن به صورت روزانه احتیاج دارند.

 _________________________________________________________

قطره آهن را چگونه بايد به كودك داد؟

با شروع غذاي كمكي بايد روزانه قطره آهن يا شربت آهن به كودك خود بدهيد كه از ابتلا وي به كم خوني فقر آهن پيشگيري شود. مي توانيد قطره آهن را در عقب دهان كودك بــچكــانــيــد (حتي الامكان قطره را با قطره چكان در دهان كودك بچكانيد و از قاشق براي دادن قطره استفاده نكنيد) براي اينكه دندانهاي كودك سياه نشود، بلافاصله مقداري آب جوشيده خنك شده و يا آب ميوه (بسته به سن كودك) به او بدهيد و با يك پارچه تميز يا مسواك نرم دندانهاي او را بخوبي تميز كنيد.

بلافاصله پس از دادن قطره نبايد چاي بدهيد چون آهن موجود در قطره كمتر جذب مي شود. بهتر است قطره آهن را بين دو وعده شير به كودك بدهيد. بخاطر داشته باشيد با خوردن قطره آهن، مدفوع كودك بطور طبيعي تيره رنگ مي شود كه جاي نگراني نيست. اگر كودك قطره آهن را به تنهايي نمي خورد ولي بصورت مخلوط با آب ميوه بهتر مي خورد مي توانيد قطره آهن را در مقدار كمي آب ميوه مخلوط كرده و به كودك بدهيد.

 _________________________________________________________

آيا مي دانيد چرا كودكان زير 5 سال نسبت به كمبود ويتامين A حساس تر هستند؟

كودكان زير 5 سال دوران سريع رشد را مي گذرانند وبراي رشد خود به ويتامين A بيشتري نياز دارند. پس اگر در برنامه غذايي آنها منابع ويتامين A به اندازه كافي وجود نداشته باشد بسرعت دچار كمبود مي شوند. بويژه آنكه، در اين سنين معمولا" كودكان بيشتر به بيماريهاي اسهالي و عفونتهاي تنفسي و آلــــودگـــي هاي انـــگلي مبتلا مي شوند ودر اثر اين بيماريها دچار بي اشتهايي شده و غذاي كمتري مي خورند .

در نتيجه ويتامين كمتري به بدنشان مي رسد و ضمنا" جذب اين ويتامينها در بدن در دوران بيماري كمتر مي شود. در برنامه غذايي روزانه كودك خود از منابع غذايي ويتامين A مثل جگر، زرده تخم مرغ، شير و لبنيات، كره، سبزيهاي زرد مثل هويج، كدو حلوايي و ميوه هاي زرد و نارنجي رنگ مثل آلو، زردآلو، قيسي، خرمالو، طالبي استفاده كنيد كه كودكتان دچار كمبود ويتامين A نشود.

 _________________________________________________________

عوامل خطر برای ابتلا به کمبود آهن

نوزادان و کودکانی که یکی از شرایط زیر را داشته باشند بیشتر در معرض ابتلا به کمبود آهن قرار دارند:

*‌ کودکانی که بیش از ۳ هفته قبل از موعد مقرر متولد شده‌ اند یا هنگام تولد وزن کمی داشته‌ اند.

*‌ کودکانی که قبل از یک سالگی از شیر گاو تغذیه کرده‌ اند.

*‌ نوزادانی که از شیر مادر تغذیه کرده ولی پس از ۶ ماهگی نیز از غذاهای مکمل حاوی آهن استفاده نکرده‌ اند.

*‌ کودکان یک تا ۵ ساله ‌ای که روزانه بیش از ۷۱۰ میلی ‌لیتر شیر گاو، شیر بز یا شیر سویا در روز می ‌نوشند.

*‌ کودکانی که بیماری‌ های خاصی مانند عفونت ‌های مزمن داشته یا رژیم غذایی محدودی دارند.

البته فراموش نکنید که دختران نوجوان بیشتر از پسران در معرض کمبود آهن قرار خواهند داشت.

 _________________________________________________________

كمبود ويتامين A چه عوارضي در كودكان زير 5 سال دارد؟

ويتامين A براي رشد كودك ضروري است. علاوه بر آن به مقاومت بدن كودك در مقابل بيماريهايي مثل عفونتهاي تنفسي، سرخك، برونشيت، اسهال و ساير بيماريهاي عفوني كمك مي كند و كمبود آن موجب اختلال رشد، كاهش مقاومت بدن و ابتلا مكرر به بيماريها، اختلال در خونسازي، شبكوري و در موارد كمبود شديد آسيب رسيدن به چشم ها و نهايتا" كوري مي شود.

كودكاني كه دچار كمبود ويتامين A هستند بيشتر به بيماري مبتلا مي شوند و دوره بيماري در آنها طولاني تر است.براي پيشگيري از كمبود ويتامين A در كودكان زير 2 سال، بايد از روز پانزدهم تولد تا 2 سالگي به كودك هر روز 25 قطره مولتي ويتامين يا قطره ويتامين A+D بدهيد.

 _________________________________________________________

چگونه از كمبود يد در كودك خود پيشگيري كنيم؟

براي پيشگيري از اختلالات ناشي از كمبود يد از جمله اختلال در رشد مغزي و جسمي و كاهش قدرت يادگيري، بايد در برنامه غذايي روزانه از نمك يددار استفاده كنيم. مصرف نمك يددار تنها راه حفاظت شما و كودكتان در برابر اثرات زيان آور و قابل پيشگيري كمبود يد است. اما توجه داشته باشيد كه بطور كلي، نمك بايد كم مصرف شود ولي همان مقدار كم، نمك يددار باشد. نجفی به کم‌خونی شایع در دختران در سن نوجوانی اشاره داشت و افزود:

مصرف گوشت قرمز می‌تواند تا حدی از کم‌خونی دختران بکاهد اما بهتر است در مقطعی که دچار عادت ماهانه می‌شوند از قرص آهن استفاده کنند.رئیس بخش گوارش مرکز طبی کودکان به مراجعه و معاینه دوره‌ای اشاره داشت و افزود: کودکان زیر یک سال هر یکماه ، بعد از یک سالگی هر 3 ماه و در سنین بالاتر هر 6 ماه به پزشک مراجعه کنند تا معیارهای رشدی آنها چک شود و همچنین برای استفاده از مکمل‌های تغذیه‌ای مثل مولتی ویتامین و آهن دستورات کافی داده شود.

  _________________________________________________________

گردآوری شده ی مجله اینترنتی دلگرم

مرجان امینی