گروه بین‌الملل-رجانیوز: هفته گذشته رجانیوز در خبری از جدیدترین عقب‌نشینی تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان یک روز پیش از انتخابات آمریکا در موضوع نحوه محاسبه ذخیره 300 کیلوگرمی اورانیوم غنی شده با غنای 3/67 در داخل کشور پرده برداشت که این مسئله واکنش عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام را به دنبال داشت.
به گزارش رجانیوز عراقچی که در برابر وضع تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران در غیبت و سکوت خبری سی و نه روزه به سر می‌برد تصمیم به شکستن سکوت خود گرفت و در نشست خبری یکسالگی اجرای برجام در این‌رابطه گفت :طبق برجام، ذخایر اورانیوم برجام سالانه در هر فرم و شکلی باید ۳۰۰ کیلو باشد، در طول اجرا، ما با دو مشکل مواجه شدیم، یکی اینکه آژانس می‌گفت مواد غنی شده در هر شکلی ملاک است؛ بنابراین اورانیومی که در لوله‌ها رسوب کرده، باید جزو ۳۰۰ کیلو ذخایر ایران محاسبه شود و طبق بازرسی آژانس حدود ۱۱۸ تا ۱۲۰ کیلو رسوبات در لوله‌ها که عمدتا در تاسیسات اصفهان بود، محاسبه شد. البته آژانس بعدا این را اصلاح کرد و عنوان کرد که صد کیلو است. این موضوع مذاکره ما و ۱+۵ در سطح کارشناسی بود و نهایت در کمیسیون مشترک توافق کردیم که این صد کیلو با تمهیداتی جزو مواد غنی شده ایران نیست. یعنی۱۰۰ کیلو از ۳۰۰ کیلو آزاد شد و الان ۲۰۰ کیلو داریم؛ ولی ۱۰۰ کیلویی که آژانس به خاطر رسوبات جزو ذخایر ما حساب می‌کرد، آزاد شد و فضای غنی سازی بزرگی جلوی ما باز شد. بنابراین صفحات سوخت از محاسبه ۳۰۰ کیلو نیز جدا شد و فضای تنفسی خوبی جلوی ۳۰۰ کیلو باز شده است و صفحات سوخت جزء ۳۰۰ کیلو به حساب نمی‌آید. رسوبات داخل لوله‌ها نیز با تمهیداتی خارج خواهند شد، اما جزو ذخایر اورانیوم ما محاسبه نمی‌شود.
در رابطه با این اظهارات باید به چند نکته اشاره کرد :
1- اسناد منتشر شده توسط وزارت امور خارجه دررابطه با تصمیمات جدید کمیسیون مشترک برجام حکایت از صحت عقب‌نشینی‌ها داشته و خلاف سخنان عباس‌عراقچی را اثبات میکند؛ به این معنا که مطابق با این اسناد مواد غنی‌شده در لوله‌ها تنها به مدت 120 در محاسبه ذخایر اورانیوم ایران به حساب نمی‌آید. توضیح بیشتر اینکه معیار ذخیره نهایی یا stockpile اورانیوم فقط 120 روز اعتبار دارد و تیم مذاکره کننده با پذیرفتن معیار Inventory یا ذخیره کل به عنوان زیاده خواهی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و آمریکا پذیرفته است که هر 120 روز مواد و رسوبات باقی‌مانده در درون لوله‌ها را به صفر برساند. بند سوم این تصمیمات کمیسیون مشترک در این باره می‌گوید:
3.The estimated amount of enriched uranium in the EUPP equipment and the output material from the process described in paragraph 2 do not count against Iran’s enriched uranium stockpile as specified in the JCPOA while such process is ongoing, but for no more than 120 days from the start of the process.
تخمین میزان اورانیوم غنی شده در تجهیزات EUPP و مواد خروجی از فرآیند شرح داده شده در بند (2)، تا 120 روز از آغاز روند یادشده بعنوان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران مندرج در برجام محسوب نخواهد شد.
کاملاً واضح است که ایران تنها 120 روز مجوز نگهداری مواد غنی شده در لوله‌ها را دارد و پس از آن مطابق با معیار ادبیات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و خلاف برجام ملزم به خروج این مواد از لوله‌ها شده است. لذا مواد رسوب شده و باقی مانده در تاسیسات غنی‌سازی نطنز و تاسیسات تولید سوخت اصفهان که در ورای ذخیره نهایی 300 کیلوگرم اورانیوم 3/67 قرار دارد است فقط تا 120 روز محاسبه نمی‌شود و در روز 121 باید آن را به صفر رسانید در غیر این صورت تخلف به حساب آمده و به معنای این خواهد بود که ایران برخلاف تعهدات جدید خود بیش از 300kg اورانیوم ذخیره سازی کرده است. امری که نشان می‌دهد ادعای عباس عراقچی مبتنی بر محاسبه نشدن این مواد به عنوان ذخایر 300 کیلوگرم بیشتر نوعی تحریف واقعیت و سخنی غیرکارشناسانه و دقیق به حساب می‌آید.
2- اقدامی که تیم مذاکره کننده کشورمان و در راس آن عباس عراقچی انجام داده در واقع تعویض متن برجام به حساب می‌آید که مطابق آن اولاً تعهدات جدیدی پذیرفته است ثانیاً مذاکره مجدد و یا همان renegotiation که آمریکا در پی اجرای آن است در این مسئله رخ داده است، فقط با این تفاوت که این بار تیم مذاکره کننده کشورمان خودش با دستان خودش این موضوع را پذیرفته و مسیر جدیدی را پیش‌روی رئیس جمهور آینده آمریکا گشوده است. در واقع تیم مذاکره کننده کشورمان در مذاکره مجدد یا renegotiation برجام از دونالد ترامپ پیشی گرفته و چراغ سبزی به دولت آینده آمریکا نشان داده است. در همین‌رابطه متن کمیسیون مشترک برجام می‌گوید:
This decision of the Joint Commission represents a common understanding of the scope of the relevant commitments of the JCPOA
شایان ذکر است که این تصمیم کمیسیون مشترک نمایانگر درک مشترک از دامنه تعهدات مربوط به برجام است
چنان‌که متن نشان می‌دهد تصمیم جدید کمیسیون مشترک اولاً یک درک مشترک(common understanding) است یعنی مورد توافق تمامی طرف‌ها است ؛ ثانیاً این درک از دامنه تعهدات برجام (scope of the relevant commitments) است؛ یعنی تعهداتی که در برجام نوشته شده دراین سند مجدداً تعریف شده است؛ به بیانی دیگر نحوه محاسبه ذخیره اورانیوم داخل ایران در این متن تعریف شده است که با توجه به توضیحات داده شده از stockpile به inventory تبدیل گشته است؛ یعنی همان مذاکره مجدد و تعویض متن برجام و پذیرش تعهدات جدید!
3- این تعهد جدید کاملاً در تناقض با برجام قرار دارد چرا که مطابق با بندهای بخش هسته‌ای توافق موسوم به برجام جمهوری اسلامی ایران قادر به ذخیره‌سازی 300 کیلوگرم محصول نهایی و یا ذخیره نهایی اورانیوم غنی‌سازی شده با غنای 3/67 در داخل کشور می‌باشد. برای نمونه در بند هفتم از قسمت هسته‌ای مقدمه برجام می‌خوانیم:
7- During the 15 year period, and as Iran gradually moves to meet international qualification standards for nuclear fuel produced in Iran, it will keep its uranium stockpile under 300 kg of up to 3.67% enriched uranium hexafluoride (UF6) or the equivalent in other chemical forms.
7- طی مدت پانزده سال، و همچنان که ایران به طور تدریجی به سمت رسیدن به استانداردهای بین المللی کیفیت برای سوخت تولیدی در ایران حرکت میکند، ذخایر اورانیوم خود را در حد 300 کیلوگرم هگزافلوراید اورانیوم غنی شده تا 67/3 درصد یا معادل آن در سایر اشکال شیمیایی حفظ خواهد کرد.
واژه stockpile در فرهنگ لغت به معنی محصول تولید شده یا نهایی است که در انبار انباشته شده که متناسب با این واژه و طبق برجام جمهوری اسلامی ایران می‌تواند تا 300 کیلو اورانیوم غنی‌شده خارج از لوله ها ذخیره سازی کند بدون محاسبه کردن رسوبات و ذخایر موجود در لوله‌ها؛ یعنی هرآن‌چه از ذخایر و رسوبات در لوله‌ها موجود می‌باشد شامل این 300 کیلو نمی‌باشد و آن‌چه در برجام آمده تنها شامل ذخایر اورانیوم خارج شده از لوله‌ها می‌باشد.
به همین جهت تعهد جدیدی که ایران را ملزم به صفر رساندن ذخایر موجود در لوله به مدت هر 120 روز است به طور کامل مخالف با برجام به حساب می‌آید.
4- عقب‌نشینی جدید تیم مذاکره کننده کشورمان که به پذیرفتن تعهدهای جدید منجر شده به طور کاملاً واضحی خلاف دستور صریح رهبر معظم انقلاب قرار دارد؛ چنان‌که ایشان در سخنرانی خود در جمع مسئولان و کارگزاران نظام در تاریخ 25 خرداد امسال از علی‌اکبر صالحی می‌خواهد که مطلقا زیر بار مسئله نرود؛ ایشان تصریح میکنند:
ما پیش‌پرداخت‌هایمان را همین‌طوری انجام دادیم: ما [غنی‌سازی] بیست درصد را تعطیل کردیم، فُردو را تقریباً تعطیل کردیم؛ اراک را تعطیل کردیم، اینها پیش‌پرداخت‌های ما بوده، حالا باز توقّع دارند. من الان اینجا عرض میکنم -اگر آقای دکتر صالحی(۲۱) حضور دارند- این توقّعاتی را که آنها در زمینه‌ی الیاف کربن که در سانتریفیوژها به کار میرود، یا توقّعاتی که در مورد اندازه‌گیری آن سیصد کیلو دارند مطلقاً قبول نکنید، زیر بار نروید. مدام افزون‌خواهی هم میکنند؛ حالا این همه پیش‌پرداخت ما داده‌ایم. به‌هرحال طرف مقابل ما عمل نکرده.
5- عقب‌نشینی جدید صورت گرفته عمری 15 ساله دارد و جمهوری اسلامی ایران را به مدت 15 سال از حقوق واضح و روشن خود محروم می‌سازد چرا که در طی تمام این مدت باید هر 120 روز مواد موجود در لوله های خود را خلاف برجام و حقوق ذاتی خود به صفر رسانده و پاسخ‌گوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شود. البته پس از پاکسازی رسوبات موجود در لوله ها تضمینی وجود ندارد که تا 120 روز دیگر مواد رسوب شده به میزان فعلی برسد چرا که مواد موجود فعلی در لوله‌ها طی چندین سال جریان داشتن چرخه غنی سازی و تولید سوخت انباشت شده است.
6- پذیرش تعهدات جدید تیم مذاکره کننده ایران دارای هیچ گونه مجوزی از جانب شورای عالی امنیت ملی، هیات نظارت بر اجرای برجام و مجلس شورای اسلامی نمی‌باشد و محمد جواد ظریف باید در این زمینه توضیح دهد که چرا تیم مورد نظر وی به رهبری عباس عراقچی دست به این اقدامات غیرقانونی زده‌اند و بدون مجوزهای لازم تعهدات جدیدی را پذیرفته اند. همچنین مجلس شورای اسلامی، شورای امنیت ملی و هیات نظارت بر اجرای برجام نیز که هر یک دارای مسئولیت‌های خاص مرتبط با چگونگی اجرای برجام هستند باید نسبت به دور زده شدن خود توسط وزارت امور خارجه واکنش نشان داده و به مواخذه کسانی بپردازند که این اقدامات غیرقانونی را پذیرفته اند.
اخبار مرتبط:
