رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام چگونه انتخاب می شود؟ چندسال یکبار عوض می شود؟ اعضای آن چگونه انتخاب می شوند؟ آسمونی ضمن عرض تسلیت مجدد درگذشت آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیس رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در این مقاله مطالبی در همین مورد برای شما عزیزان عنوان می کند.
مطابق اصل 112 قانون اساسی ؛ « اعضای ثابت و متغیر این مجمع را مقام رهبری تعیین می نماید. »
ترکیب مجمع تشخیص مصلحت نظام متشکل از دو دسته افراد حقیقی و حقوقی است ؛ شخصیت های حقوقی عبارتند از روسای قوای سه گانه و فقهای شورای نگهبان و وزیر یا ریس دستگاه مربوطه(که موضوع جلسه به او مربوط است)
و شخصیت های حقیقی عبارتند از : 22نفر از فقها و دیگر صاحب نظران مسایل اقتصادی , سیاسی , اجتماعی , فرهنگی و..که برای یک دوره 5 ساله توسط رهبر معظم انقلاب انتخاب شده اند. بر این اساس اعضای کنونی مجمع تشخیص مصلحت ، در تاریخ 8/12/1385 توسط حکم مقام معظم رهبری برای یک دوره پنج ساله معرفی گردیده اند.
با وجود پیش بینی نهادها و سازمان های گوناگون زمام داری , بر اساس نظام تفکیک قوا با نظارت رهبری و تعیین حقوق و وظایف هر یک در قانون اساسی 1358تجربه چند ساله نشان داد که انجام وظیفه و اتخاذ تصمیم برخی امور با رعایت کامل قانون به راحتی نمی توانست قابل اعمال باشد. در این مدت تنش ها و بن بست هایی به وجود آمد که حل و فصل و رفع آن برای تثبیت اصل نظام جمهوری اسلامی ایران ضروری می نمود. مجمع تشخیص مصلحت نظام پدیده ای است که پس از پاره ای چاره جویی های موردی با ابتکار امام خمینی (ره) و به موجب فرمان مورخ 17/11/1366 ایشان تاسیس گردید و در بازنگری قانون اساسی در سال 1368 قوت قانونی گرفت.
وظایف مجمع تشخیص مصلحت نظام:1)وظیفه اصلی مجمع حل اختلاف بین مجلس شورای اسلامی و شورای محترم نگهبان است. اصل 112 قانون اساسی در این مورد مقرر می دارد:
مجمع تشخیص مصلحت نظام برای تشخیص مصلحت در مواردی که مصوبه مجلس شورای اسلامی را شورای نگهبان خلاف موازین شرع و یا قانون اساسی بداند و مجلس با در نظر گرفتن مصلحت نظام شورای نگهبان را تایید نکند تشکیل می شود…
2) حل معضلات نظام
بر اساس بند هشتم اصل 110 قانون اساسی «حل معضلات نظام که از طریق عادی قابل حل نیست از طریق مجمع تشخیص مصلحت نظام » صورت می گیرد.
این وظیفه در راستای برون رفت از مشکلات و معضلاتی است که راه حل قانونی ندارد و از طرفی سیر مسیر قانونی باعث فوت وقت و لطمه به نظام می گردد.در این موارد با تشخیص و ارجاع مقام معظم رهبری , مجمع به طور فوق العاده و فوری تشکیل جلسه داده و به بررسی موضوع و تصمیم مقتضی اقدام می نماید.
3) مشاوره با رهبری و تعیین سیاست های کلی نظام
به موجب بخشی از اصل 112 قانون اساسی« مجمع تشخیص مصلحت نظام مشاوره در اموری را که رهبری به آن ارجاع می دهد» بر عهده دارد.
از جمله موارد مشاوره که قانون اساسی به آن تصریح نموده(اصل 110 و 177) مربوط به تعیین سیاست های کلی نظام و یا ابتکار پیشنهاد اصلاح و یا تتمیم قانون اساسی به شورای بازنگری قانون اساسی است.
4) وظایف اتفاقی
بر اساس اصل 177 قانون اساسی «در صورت فوت یا کناره گیری یا عزل رهبر … شورایی مرکب از ریس جمهور , ریس قوه قضاییه و یکی از فقهای شورای نگهبان به انتخاب مجمع تشخیص مصلحت نظام همه وظایف رهبری را به طور موقت برعهده می گیرد»
هم چنین بر اساس همین اصل اعضای ثابت مجمع تشخیص مصلحت نظام در شورای بازنگری قانون اساسی عضویت دارند.
اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام
ترکیب مجمع تشخیص مصلحت نظام متشکل از دو دسته افراد حقیقی و حقوقی است.
شخصیت های حقوقی عبارتند از روسای قوای سه گانه و فقهای شورای نگهبان و وزیر یا ریس دستگاه مربوطه(که موضوع جلسه به او مربوط است)
و شخصیت های حقیقی عبارتند از : 22نفر از فقها و دیگر صاحب نظران مسایل اقتصادی , سیاسی , اجتماعی , فرهنگی و..که برای یک دوره 5 ساله توسط رهبر معظم انقلاب انتخاب شده اند.
با این ترتیب اعضا مجمع تقریبا حدود 32 نفر هستند.