سلولهای سرطانی با ایجاد مسیرهای جدید برای حرکت کردن، به مناطق دیگر بدن گسترش مییابند. در تحقیقی که در مجلهی Nature منتشر شد، گروهی بینالمللی از محققین به رهبری پروفسور دکتر پیتر کارملیت، کشف کردند که چگونه افزایش استفاده از چربی برای رشد و توسعهی این مسیرها نیاز است. این مسیرها، رگ لنفی نام دارند – گونهای خاص از رگهای خونی.
گسترش سرطان که متاستاز نام دارد، یکی از مهمترین و کشندهترین پیچیدگیهای امروز سرطان است. شیمی درمانی و پرتو درمانیای که در حال حاضر وجود دارد، میتواند به شکل موثری، بسیاری از سرطانها را درمان کند. با این حال، گسترش یافتن سلولهای سرطانی به مناطق مختلف بدن، عامل اصلی مرگهایی است که به دلیل سرطان اتفاق میافتند. برای آن که سلولهای سرطانی بتوانند گسترش پیدا کنند، باید مسیری که از قبل وجود داشته است را بیابند یا مسیری جدید بسازند. رگهای لنفی، گونهای خاص از رگها هستند که به جای خون، مایعات را انتقال میدهند. این رگها مسیرهای اصلی برای گسترش سلولهای سرطانی هستند. در مورد فرایند تشکیل رگهای لنفی جدید که لیمفانگیوجنسیس (Lymphangiogenesis) نام دارد، دانش بسیار کمی وجود دارد و دارویی که از رشد آنها در طول بیماری جلوگیری کند و آزمایشهای بالینی بر روی آن انجام شده باشد، وجود ندارد.
در کارهای آزمایشگاهی که در مجلات معتبری مانند Cell و Nature منتشر شد، تیمی به رهبری پروفسور کارملیت، به دنبال بررسی شکل استفاده از مواد غذایی (متابولیسم) در رگهای لنفاوی بودند. این مطالعات با یک مشاهدهی ساده آغاز شد: رگهای لنفاوی، چربی (اسیدهای چرب) بیشتری نسبت به رگهای خونی استفاده میکنند. این اولین توضیح در بارهی چگونگی استفاده از رگهای لنفاوی است. متوقف کردن استفاده از چربیها توسط عروق لنفاوی به وسیلهی داروها، قدم مهمی در کارکرد این یافته برای سرطان و متوقف کردن متاستاز بود.
آن چه سلولها میخورند، آن چه میشوند را تعیین میکندبرای فهم آن که چرا این سلولها متکی به چربی هستند، محققین رشد عروق لنفاوی را بررسی کردند. در دوران جنینی، بعضی از عروق خونی به عروق لنفاوی تبدیل میشوند و این مطالعه نشان داد که سیگنالهایی که این تبدیل را باعث میشوند، ذائقهی آنها را به گونهای تغییر میدهند که خوردن چربی را ترجیح دهند. نوآوری این کشف، آن است که این تبدیل، وابسته به افزایش کارآمدی چربی است. در این روند، از چربی استفاده میشود تا مولکولهایی ساخته شوند که میتوانند عوامل مهمی که بیان ژن را تنظیم میکنند، تغییر دهند که به آنها تغییرات وراژنتیک میگویند و عملکرد عروق لنفاوی را تضمین میکنند. اساس کد ژنتیک (دیانای) توسط چربی تغییر نمیکند، اما استفاده از این کد است که شاخصهی ژن عروق لنفاوی را میسازد. یک جنبهی اصلی در کاربردی سازی این یافته، آن بود که به وسیلهی منبع قرار دادن مادهی غذایی دیگر (چربی)، رشد و عملکرد عروق لنفاوی میتوانند بازگردند.
یکی از محققین گفت، مطالعهی ما نشان میدهد که استفاده از چربی توسط عروق لنفاوی، در رشد آنها برنامه ریزی شده است و برای رشد و عملکرد آنها نیاز است. ما نشان دادیم که با افزایش یا جلوگیری از مصرف چربی (یا محصولات جانبی چربی)، میتوانیم رشد عروق لنفاوی را کنترل کنیم.
قدمهای بعدی این تحقیق مشخص است و دو قسمت دارد. از یک سو، موانع استفاده از چربی در مقیاسهای بزرگ آزمایش میشوند تا تواناییشان در کاهش متاستاز سرطانهای مختلف بررسی شوند. از سوی دیگر، مکملهای خوراکی چربی (مانند اجسام کتونی که ورزشکاران استفاده میکنند) آیا میتوانند عروق لنفاوی دارای اشکال را تصحیح کند. عروق لنفاوی معیوب، مشکلی بزرگ در بیماران مبتلا به سرطانی است که برای برداشتن سلولهای سرطانی جراحی میشوند، باعث تورمی عاجز کننده و ناتوانی دست و پا میشود که به آن لیمفیدما میگویند و هیچ دارویی ندارد.
پروفسور پیتر کارملیت: مطالعات بعدی ما بر به کارگیری بیشتر این یافتهها برای سرطان تمرکز دارد. در گذشته، ما نمیتوانستیم داروهایی تولید کنیم که رشد رگهای لنفاوی را هدف قرار دهند، چرا که نمیدانستیم چگونه شکل میگیرند و عمل میکنند. تحقیق ما اهمیت وابستگی آنها را به چربی نشان داد و قدمهای مهمی به سمت ساخت داروهایی موثر برای پیشگیری از رشد بیش از حد رگهای لنفاوی در سرطان بود، همچنین برای درمان مشکلات ناتوان کنندهی بیماری لیمفیدما نیز میتوان از آن استفاده کرد.