سیاره فراخورشیدی یا فراسیاره، سیاره ای است که خارج از منظومه شمسی قرار دارد و به دور یک ستاره (غیر از خورشید) در حال گردش است. تا کنون بیش از هزار سیاره فراخورشیدی کشف شده و این تعداد روز به روز در حال افزایش است. اکنون دانشمندان نجوم به این موضوع پی برده اند که دو سیاره که اندازه آن ها به بزرگی سیاره زحل است، در حال گردش به دور تودههایی از گرد و غبار و گاز در اطراف یک ستاره جوان هستند. در ادامه این خبر با تک شات همراه باشید.
این در حالیست که ستاره شناسان تا به این لحظه سیارههای فراخورشیدی بسیاری را شناسایی و کشف کرده اند، چه آن هایی که مانند مشتری، سیاره ای گازی هستند و چه سیارههای سنگی مشابه زمین. اما موضوع اینجاست که این سیارات فراخورشیدی اکثراً به دور ستارههای بالغ گردش دارند. با این وجود، به تازگی تصاویر به ثبت رسیده توسط تلسکوپ آلما از سیارههای در حال شکل گیری، به ما نشان می دهند که ممکن است ستارهها در اوایل پیدایش خود بتوانند سیاره ها را به وجود آورند.
تلسکوپ آلما پیش تر هم توانسته ستارههای جوان زیادی را شناسایی کند؛ ستارههایی که هنوز هم در اطراف خود قرصهای پیش سیارهای متشکل از گاز و غبار دارند. جالب است بدانید در داخل بسیاری از این قرص های پیش سیاره ای، فضاهای خالی یکسانی وجود دارد که احتمالاً نشان دهنده وجود سیارات است. آندریا ایزلا، محقق ارشد این پژوهش در این باره چنین می گوید:
اگرچه از آنجایی که ما تنها به گرد وغبار داخل قرص ها توجه دقیق داشتیم؛ نمی توانیم با اطمینان در خصوص عامل پیدایش این ویژگی ها نظری اعلام کنیم.
این بار، اعضای تیم پژوهشی از تلسکوپ آلما کمک گرفتند تا تصویری ترکیبی از گرد وغبار و گازهای کربن دی اکسید ایجاد کنند. تصویر ساخته شده، سه شکاف را نشان می دهد؛ یکی از این شکاف ها در فاصله 60 AU قرار دارد و شکاف های دیگر نیز به ترتیب در فاصلههای 100 AU و 160 AU جای گرفته اند.
لازم به ذکر است که در این پژوهش، سنسور تشخیص دهنده CO2 مانند سنسور گرد و غبار، نتوانست شکاف داخلی را شناسایی کند؛ که این موضوع احتمالاً به این معناست که شکاف مذکور توسط چیزی به غیر از یک سیاره شکل گرفته است. البته سنسور کربن دی اکسید در موقعیت های میانی و بیرونی، دو شکاف به اندازه سیاره زحل را مشاهده کرده که نشان می دهد شاید دو سیاره در آن ها وجود داشته باشد که در واقع آن ها گازها و غبارهای موجود در مسیرشان را به اطراف منتقل کرده اند. ایزلا هم چنین اظهار کرده:
مشاهدات جدید ما، شواهد جالب توجهی را در این باره که واقعاً سیاراتی در اطراف این ستاره جوان در حال شکل گیری هستند، به ما ارایه می دهند.
دانشمندان هم چنین دریافته اند که این ستاره جوان که HD 163296 نام دارد، حدود 5 میلیون سال دارد و جزو یکی از جوان ترین پدیده هاییست که همراه با سیاراتی در اطرافش کشف شده است. علاوه بر این، به تازگی تلسکوپ فضایی کپلر نیز توانسته سیاره ای هم اندازه نپتون دراطراف ستارهای با قدمتی یکسان، کشف کند. این یافته جدید و مهم می تواند نظریه پیدایش سیاره ها را تغییر دهد.
همچنین بخوانید