سوال : چگونه اختلالات انحنای ستون فقرات درمان می شود؟
پاسخ : ستون فقرات، از استخوان های کوچک (مهره ها) – همراه با دیسک ها – که یکی یکی بر روی هم چیده شده ساخته شده است. ستون فقرات سالم وقتی از پهلو مشاهده می شود دارای منحنی های ملایمی است. این منحنی ها به ستون فقرات کمک می کند تا استرس ناشی از حرکت و نیروی بدن را جذب کند. هنگام مشاهده از پشت، ستون فقرات باید مستقیما از وسط پشت عبور کند. هنگامی که ناهنجاری های ستون فقرات اتفاق می افتد، انحنای طبیعی ستون فقرات در بعضی مناطق خاص نادرست یا بیش از حد است.
برای آگاهی بیشتر از درمان اختلالات انحنای ستون فقرات به سراغ کلینیک تخصصی اصلاح غیر جراحی انحرافات ارتوپدی فنی آتل رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به کلینیک تخصصی آتل یا دریافت نوبت از کلینیک تخصصی آتل کلیک کنید.
آشنایی با ستون فقرات
ستون فقرات یا ستون مهره‌ها از قاعده جمجمه تا لگن امتداد دارد و مانند ستونی عمل می‌کند که وزن بدن را نگه می‌دارد و از نخاع محافظت می‌کند. سه قوس طبیعی در ستون فقرات وجود دارد که باعث می‌شود نمای جانبی ستون فقرات شکلی S مانند داشته باشد. این انحناها وزن بدن را به طور یکنواخت توزیع می‌کند و کمک می‌کند تا ستون فقرات فشار فراوانی را تحمل کند.
ستون فقرات از مجموعه استخوان‌هایی به نام مهره تشکیل می‌شود که مانند آجرهایی روی یکدیگر قرار دارند و لایه‌های محافظی به نام دیسک که خاصیت ضربه‌گیری دارند، بین آنها قرار گرفته‌اند.
ستون فقرات به سه ناحیه اصلی زیر تقسیم می‌شود:
مهره‌های گردنی: ناحیه گردنی بالاترین بخش ستون فقرات است. این ناحیه از هفت مهره تشکیل می‌شود که از بالا به پایین با نام‌های C1 تا C7 نامگذاری می‌شوند. دو مهره اول ناحیه گردنی تکان دادن گردن را ممکن می‌سازد. مهره C1 یا مهره اطلسی که مانند اطلس افسانه‌ای تمام دنیا را نگه می‌دارد، بین جمجمه و بقیه ستون فقرات قرار دارد. مهره C2 که مهره آسه یا محوری نیز گفته می‌شود، زائده‌ای استخوانی به نام زائده دندانی دارد که درون حفره‌ای در مهره اطلس قرار می‌گیرد و چرخاندن گردن را امکان‌پذیر می‌سازد. نخستین انحنای ستون فقرات در ناحیه گردنی قرار دارد. این انحنا قوس رو به داخل خفیفی شبیه به حرف C دارد؛ این قوس رو به داخل انحنای لوردوتیک گفته می‌شود. مهره‌های صدری: دوازده مهره (T1 تا T12) در ناحیه قفسه سینه یا ناحیه صدری وجود دارد. دنده‌ها در ناحیه مهره‌های صدری به ستون فقرات متصل می‌شوند. انحنای مهره‌های صدری مانند حرف C برعکس رو به بیرون است و این قوس انحنای کیفوتیک گفته می‌شود. مهره‌های کمری: بخش کمری ستون فقرات معمولاً از پنج مهره L1 تا L5 تشکیل می‌شود؛ البته برخی افراد دارای شش مهره کمری هستند. مهره‌های کمری که به مهره‌های صدری و لگن متصل می‌شوند، بخش اعظم وزن بدن را تحمل می‌کنند و بلندترین مهره‌های ستون فقرات هستند. انحنای مهره‌های کمری رو به داخل است و انحنای لوردوتیک گفته می‌شود.استخوان بزرگی به نام ساکروم یا استخوان خاجی زیر مهره‌های کمری قرار دارد. استخوان خاجی در اصل از چند مهره تشکیل می‌شود که هنگام رشد جنین در رحم به هم جوش می‌خورند. استخوان خاجی قاعده ستون فقرات و پشت لگن را تشکیل می‌دهد. استخوان کوچکی به نام دنبالچه زیر استخوان خاجی قرار دارد، دنبالچه نیز از به هم جوش خوردن چند استخوان کوچکتر در دوران رشد جنین به وجود می‌آید.
ستون فقرات را می‌توان براساس اجزای تشکیل دهنده آن به استخوان‌ها و مفصل‌ها، دیسک‌ها، عصب‌ها و بافت‌های نرم (رباط، تاندون و عضله) تقسیم‌بندی کرد.
سه نوع اصلی از اختلالات یا انحراف ستون فقرات وجود دارد، که شامل:
لوردوزستون فقرات یک فرد مبتلا به لوردوز به طور قابل توجهی در قسمت پایین کمر به عقب فرو می رود.
کیفوزمشخصه کیفوز با ناحیه فوقانی گرد کمر (بیش از ۵۰ درجه انحنا) است. گوژ پشتی
اسکولیوزیک فرد مبتلا به اسکولیوز انحرافی به پهلو در ستون فقرات خود دارد.
راه‌های پیشگیری از انحراف ستون فقرات روش صحیح نشستن پاهایتان را روی کف زمین بگذارید یا اگر پاهایتان به زمین نمی‌رسد، پاهایتان را روی زیرپایی بگذارید. پاهایتان را روی هم نیندازید. مچ پاها باید جلوی زانوها قرار بگیرد. به گونه‌ای بنشینید که فاصله اندکی بین پشت زانوها و جلوی صندلی وجود داشته باشد. زانوها باید زیر مفصل‌های ران یا هم‌سطح با آنها قرار بگیرد. پشتی صندلی را به گونه‌ای تنظیم کنید که بخش میانی و تحتانی ستون فقرات تکیه‌گاه مناسبی داشته باشد. شانه‌ها را شل کنید و ساعدها را موازی با زمین نگه دارید. برای مدتی طولانی در یک موقعیت ننشینید. روش صحیح ایستادن عمده وزن بدن را روی برجستگی کف پا بیندازید. زانوها را کمی خم کنید. پاها را تقریباً به عرض شانه‌ها باز کنید. بگذارید بازوهایتان آزادانه کنار بدن آویزان بماند. صاف بایستید و شانه‌ها را عقب ببرید. شکم را به داخل بکشید. سر را صاف نگه دارید، به گونه‌ای که لاله‌های گوش با شانه‌ها در یک خط قرار بگیرد. سر را رو به جلو، عقب یا طرفین نبرید. اگر مجبورید مدتی طولانی بایستید، وزن را بین پنجه و پاشنه یا بین دو پا جابه‌جا کنید. روش صحیح خوابیدن تشک مناسبی تهیه کنید. هرچند معمولاً تشک سفت توصیه می‌شود، برخی افراد متوجه می‌شوند که خوابیدن روی تشک نرم‌تر کمردردشان را کاهش می‌دهد. بنابراین تشکی تهیه کنید که خوابیدن روی آن برایتان راحت باشد. بالش زیر سرتان بگذارید. بالش‌های مخصوصی در بازار وجود دارد که به اصلاح حالت اندامی نامناسب که ناشی از وضعیت بد خوابیدن است، کمک می‌کند. روی شکم نخوابید. خوابیدن به پهلو یا پشت عموماً برای تسکین کمردرد بهتر است. اگر به پهلو می‌خوابید، بالشی را بین پاهایتان بگذارید. اگر به پشت می‌خوابید، بالشی را زیر زانوهایتان بگذارید.