ماجرای تپه‌ای باستانی که شخم می‌خورد تا بار دهد!
تپه نورآباد يكي از محوطه هاي باستاني در شهرستان ممسني است كه در شهر نورآباد واقع شده و اطراف آن را زمينهاي كشاورزي احاطه كرده است. بخشي از اين تپه باستاني كه قدمتش به 8 تا 9 هزار سال قبل برمي گردد در تملك ميراث فرهنگي است و قسمت هاي عمده آن نيز در تملك كشاورزان منطقه است.
به گفته سياوش آريا ، فعال حوزه ميراث فرهنگي فارس تُل نورآبادِ مَمَسنی در بدترین شرایط نگهداری و حفاظتی به سر می برد. گذر هر روزه موتور سواران و گاه خودروها از روی تپه، یکی از چالش های بزرگ پیش روی این یادمان ملی است.
وی ادامه می دهد مالک این تپۀ باستانی بر روی آن کِشت انجام داده و آن را به زمین کشاورزی تبدیل کرده و با این کار به لایه های باستان شناسانۀ آن آسیب رسانده است. انبوه خار و خاشاک در دامنۀ این تپۀ ارزشمند و گِرداگرد آن، چهرۀ زشت و ناخوشایندی را به نمایش گذاشته است.
به گفته آریا گسترش زمین های کشاورزی تا پایین این تپه باستانی و ساخت و سازها و گسترش افسارگسیخته شهرنشینی در پیرامون تُل نورآباد درگذشته، به بخشهایی از آن آسیب رسانیده و انگیزۀ نابودی یکی از ارزشمندترین تپه های دشت مرکزی نورآباد و استان شده است.
وی با بیان اینکه پدیداری گودال های بزرگ بر روی این تپه 9 هزار ساله از دیگر دشواری های این یادمان ملی است می افزاید : همچنین این محوطه هنوز تعیین حریم نشده است اما بی گمان یکی از چالش های مهم و پیش روی بیشتر تُل ها و تپه ها در ایران و همچنین تل نورآباد، موضوع مالکیت آن ها است. زیرا بیشتر این یادمان ها مالک خصوصی داشته و میراث فرهنگی هم به مانند همیشه توانایی خرید آن ها را ندارد و این یادگارها را به حال خود رها کرده است.
این فعال حوزه میراث فرهنگی فارس ادامه می دهد: تُل نورآباد با شمارۀ 1273 در تاریخ 28 تیرماه 1355 به ثبت ملی رسیده است وبنا بر قوانین ثبت ، هرگونه آسیب رسانی به آن جرم به شمار می آید.
اما در اين ميان، محمودي رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري شهرستان ممسني با تاكيد بر اينكه خياباني كه قرار است از نزديكي اين تپه بگذرد خطري براي اين محوطه ايجاد نمي كند، مي گويد: طبق پيشبيني هاي صورت گرفته، خيابان در فاصله 150 تا 200 متري تپه احداث خواهد شد كه در حريم درجه 2 محوطه است.
وي اضافه مي كند: قرار است خانه هاي اطراف براي عريض شدن و احداث خيابان جديد تخريب شود تا تپه آسيب نبيند.
محمودي همچنين مي گويد: بخش عمده اي از اين تپه مالك خصوصي دارد و تملك اين اراضي به اعتبارات بسيار زيادي نياز دارد كه هم اينك امكان آن ميسر نيست.
وي در ادامه با اشاره به كشت محصولاتي چون گندم و هندوانه برروي اين تپه باستاني، مي گويد: با اينكه تپه باستاني و نيازمند حفاظت مي باشد اما كشاورزي برروي اين تپه سال هاست كه صورت مي گيرد.
محمودي مي گويد: با توجه به ضوابط و قوانين موجود در ميراث فرهنگي، كشت برروي اراضي باستاني تا عمق 20 سانت بلامانع است و محصولاتي كه در اين محوطه كاشته مي شود، گندم و هندوانه است كه عمق چنداني ندارد تا مغايرتي با قوانين موجود داشته باشد.
رئيس اداره ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري شهرستان ممسني همچنين اضافه مي كند: كاشت نهال و يا درخت در اين محوطه ممنوع است چرا كه ريشه اين گياهان به آثار احتمالي در تپه صدماتي وارد خواهد كرد.
محمودي در ادامه يادآور شد: تپه نورآباد يكي از محوطه هاي تاريخي شهرستان است و تاكنون كاوش هاي باستان شناسي در محل صورت نگرفته، اما حفاظت از آن همچنان ادامه دارد.
۴۷۴۷
