همشهری: شهرداری تهران در راستای مسئولیت اجتماعی خود برای ساماندهی معتادان متجاهر اقدام به راه‌اندازی قرارگاه اجتماعی کرده است؛ قرارگاهی که بیش از ۱۰ نهاد و سازمان ازجمله استانداری، نیروی انتظامی و... در آن حضور دارند. آنچه در این میان سهم و وظیفه شهرداری تهران را سنگین‌تر و پراهمیت‌تر می‌کند، توجه به ساماندهی معتادان متجاهر خاص (معتادان بالای ۶۵ سال، زیر ۱۸ سال، زنان معتاد، معتادان زخم باز و...) است که به‌اصطلاح با منع پذیرش در مراکز ماده ۱۵ و ۱۶ مواجه هستند. اما حالا پایتخت مجتمع‌هایی خاص دارد که معتادان برای ساماندهی و شناسایی، با برنامه‌ای دقیق جمع‌آوری می‌شوند، مدتی را تحت نظر در آنجا به سر می‌کنند، بهبود می‌یابند و حتی از امکانات ورزشی و تفریحی بهره‌مند می‌شوند. اقدام بعدی قرارگاه اجتماعی نیز این است که آنها را به کانون خانواده بازگردانند. احمد احمدی صدر، مدیرعامل سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران و دبیر قرارگاه اجتماعی به مناسبت روز جهانی مبارزه با مواد‌مخدر برخی از اقدامات مدیریت شهری در قرارگاه اجتماعی را تشریح کرد.
آمار معتادان متجاهر تهران ۲۰ تا ۲۵ هزار اعلام می‌شود. چرا آمار دقیقی وجود ندارد؟
یکی از دلایل تفاوت در اعداد و ارقام این است که نهاد‌ها و دستگاه‌های مختلفی در این حوزه متولی هستند و هر یک از آنها باتوجه‌به حوزه مسئولیت و وظایفشان آمار را اعلام می‌کنند، اما در حوزه معتادان متجاهر متولی اصلی نیروی انتظامی (ستاد پیشگیری و مبارزه با مواد‌مخدر) است و قطعاً آمار هم باید توسط این نهاد اعلام شود. به‌طورکلی می‌توان گفت بیش از ۲۰ هزار معتاد متجاهر در تهران وجود دارد.
در ادوار گذشته طرح‌های متعددی برای ساماندهی معتادان اجرا شد، اما نتایج مقطعی بود. چه ضمانتی برای موفقیت اقدامات قرارگاه اجتماعی وجود دارد؟
کاملاً درست اشاره کردید، اما آنچه اقدامات قرارگاه اجتماعی را از سایر طرح‌ها متمایز می‌کند، کلیدواژه «چرا کارهای صورت‌گرفته موفق نبوده‌اند؟» است. حلقه مفقوده، مردم هستند. اگر در ادوار گذشته به ظرفیت‌های مردمی توجه می‌شد قطعاً امروز پایتخت به لحاظ آسیب‌های اجتماعی شرایط و وضعیت بهتری داشت؛ بنابراین در یک‌کلام رمز موفقیت اقدامات در قرارگاه اجتماعی، جلب مشارکت و همراهی مردم است. باید پذیرفت در حوزه آسیب‌های اجتماعی و به‌طور خاص معتادان متجاهر بیش از ۱۰ نهاد مسئولیت دارند و براساس قانون باید به تکالیف خود عمل کنند. به‌قول معروف یک‌دست صدا ندارد و عملکرد دستگاه‌های متولی به‌تن‌هایی نتایج مطلوبی نخواهد داشت؛ بنابراین با تشکیل قرارگاه اجتماعی تلاش شد تا هم‌افزایی بین دستگاه‌ها ایجاد و با مشارکت مردم اقدامات عملیاتی و اجرایی شوند. در واقع نهاد‌ها حکم تسریع‌کننده دارند و اصل مردم هستند که طرح و راهکار ارائه می‌دهند و در اجرا هم مشارکت می‌کنند.
چه زمانی می‌توان شاهد تهران عاری از معتاد بود؟
بیش از ۳۰ سال است که معضل معتادان متجاهر در تهران وجود دارد؛ بنابراین ریشه‌کنی چنین آسیبی قطعاً زمانبر است و نباید انتظار داشت در مدت چند ماه یا یک سال تحول بزرگی رخ دهد. به‌هرحال کار‌ها در قرارگاه اجتماعی شروع شده و اقدامات خوبی هم صورت‌گرفته و امیدواریم در گذر زمان این تحول در پایتخت رخ دهد. شهرداری تهران در حوزه اعتیاد دغدغه دارد و قطعاً در راستای توانمندسازی و سلامت معتادان متجاهر تدابیری اندیشیده است. در قرارگاه اجتماعی ۹ گام برای ساماندهی معتادان پیش‌بینی‌شده است که آموزشی، تربیتی و درمانی هستند. اگر جسم فرد معتاد التیام نیابد حتماً روح او هم بهبود نمی‌یابد؛ بنابراین توجه به برنامه‌های ورزشی اولویت دارد و تلاش می‌کنیم در این حوزه جسم و روح معتادان را تقویت کنیم. نمونه این اقدامات نصب و فراهم‌کردن تجهیزات ورزشی اعم از تنیس‌روی‌میز، بسکتبال، والیبال و... در مرکز پذیرش معتادان بالای ۶۵ سال است که مورد استقبال مددجویان هم قرار گرفته است.
مهم‌ترین برنامه شهرداری تهران در قرارگاه اجتماعی چیست؟
امروز در تهران معتادان متجاهری هستند که براساس قانون در مراکز ماده ۱۵ (خود معرف) و ۱۶ (پذیرش با دستور قضایی) پذیرش نمی‌شوند و رها شدن این افراد در جامعه، از یک سو برای مردم‌آزار‌دهنده است و از سوی دیگر آسیب‌های اجتماعی را تشدید می‌کند. این‌ها معتادان بالای ۶۵ سال، نوجوانان زیر ۱۸ سال، زنان معتاد و افراد دارای بیماری‌های خاص یا زخم باز، هستند؛ بنابراین شهرداری در قرارگاه اجتماعی متعهد شده با ایجاد زیرساخت‌ها مراکزی برای پذیرش این افراد فراهم کند که ۵ مرکز تا پایان هفته راه‌اندازی و ۲ هزار ظرفیت جدید ایجاد می‌شود.
