سوال : آزمایش ویتامین D به چه منظور استفاده می شود؟
پاسخ : ویتامین دی (Vitamin D, 25-hydroxyvitamin D, 1,25 dihydroxyvitamin D) یک ویتامین محلول در چربی هست و برای سلامتی و عملکرد صحیح بدن بسیار ضروری میباشد. این تست بهمنظور تعیین میزان ویتامین D در خون و یا در صورت مصرف مکمل ویتامین دی برای نظارت بر درمان کمبود این ویتامین انجام میشود.
هنگامی که در معرض خطر کمبود ویتامین دی هستید یا دارای علائم کمبود آن میباشید باید این آزمایش را انجام دهید. همچنین ممکن است پزشک شما در آزمایشهای دورهای یا چکاپ درخواست انجام آزمایش ویتامین D را بدهد.
برای آگاهی بیشتر از موارد استفاده از آزمایش ویتامین D به سراغ آزمایشگاه وردآورد رفتیم. از شما دعوت میکنیم ویدئو زیر را تماشا کنید. برای مراجعه به آزمایشگاه وردآورد یا دریافت نوبت از آزمایشگاه وردآورد کلیک کنید.
آزمایش ویتامین D
ویتامین دی ترکیبی است که برای رشد مناسب استخوانها و استحکام آنها ضروری است. از طریق آزمایش ویتامین D، میزان این ویتامین در خون اندازهگیری میشود. ویتامین دی از دو منبع تأمین میشود: درون زا که از طریق قرار گرفتن پوست بدن در برابر نور خورشید تولید میشود و برون زا که تولید آن از طریق غذاها و مکملها صورت میگیرد.
ساختار شیمیایی انواع ویتامین دی کمی متفاوت است. یک نوع از آن به ویتامین D2 (ارگوکلسیفرول، که از گیاهان به دست میآید) معروف است و نوع دیگر که تأثیر بیشتری بر فعالیتهای بدن میگذارد، کلکلسیفرول یا ویتامین D3 است. شکل D2 در غذاهای غنی شده و انواع مکملها یافت میشود. ویتامین D3 از طریق قرار گرفتن در برابر نور خورشید به طور طبیعی در بدن تولید میشود.
نقش اصلی ویتامین دی در بدن تنظیم تعادل بین کلسیم، منیزیوم و فسفر است. همچنین ویتامین دی برای رشد استخوانها یکی از موارد ضروری است و در تقویت سیستم ایمنی بدن نیز نقش دارد. کمبود ویتامین دی در برخی کشورها شایع است. معمولا اشخاص مسن، افرادی که در معرض نور آفتاب قرار نمیگیرند و افرادی که پوست تیرهای دارند، بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین دی هستند.
کمبود ویتامین دی بیش از آنچه تصور میشد بین مردم رایج است. بسیاری از مردم بدون اینکه هیچگونه علائمی داشته باشند کمبود این ویتامین را دارند. یک مطالعه نشان داده بود که نیمی از زنان مسن یک جامعه کمبود ویتامین دی داشتند.
از آزمایش ویتامین D برای تشخیص چه مواردی استفاده میشود؟ در صورتی که پزشک بخواهد میزان استحکام استخوانهای فرد را بررسی کند و ببیند که آیا استخوانهای او در معرض خطر شکستگی هستند یا خیر یا در مواردی که فرد مشکوک به ناهنجاری استخوانی خاصی باشد، این آزمایش تجویز میشود. با توجه به اینکه غده پاراتیروئید در فعالسازی ویتامین دی مؤثر است، ممکن است برای بررسی نرمال بودن کارکرد این غده آزمایش ویتامین D تجویز شود. یک علت دیگر تجویز این آزمایش این است که افرادی که در معرض کمبود این ویتامین هستند هر چه سریعتر شناسایی شوند و به درمان بپردازند افرادی که بیماریهایی مانند فیبروز کیستیک و کرون دارند که در جذب چربی اختلال ایجاد میکند، نیاز به انجام آزمایش ویتامین D دارند؛ چرا که ویتامین دی یک ویتامین محلول در چربی است و از طریق روده جذب میشود. برای کنترل افرادی که جراحی بای پس معده انجام دادهاند و ممکن است قادر به جذب کافی ویتامین دی نباشند هنگامی که به فردی مکمل ویتامین دی تجویز میشود، پزشک برای اینکه ببیند مصرف مکمل تا چه حد سطح ویتامین دی فرد را بالا برده و درمان تا چه اندازه مؤثر بوده است، آزمایش ویتامین D را تجویز میکند. بیمارانی که نشانههای هیپرکلسمی یا هیپوکلسمی دارند چه زمانی آزمایش ویتامین D تجویز میشود؟
وقتی سطح کلسیم فرد پایین باشد یا فرد علائمی از کمبود ویتامین دی مانند ناهنجاری استخوان (راشیتیسم در کودکان)، ضعف استخوان و نرمی یا شکستگی استخوان در بزرگسالان را از خود نشان دهد، پزشک برای او آزمایش ویتامین D تجویز میکند.
همچنین در صورتی که شخص جزء افراد در معرض کمبود ویتامین دی باشد مانند بزرگسالان مسن، افرادی که محل کار یا زندگی آنها به گونهای است که در معرض نور آفتاب قرار نمیگیرند، افراد چاق، افرادی که پوست تیره دارند، افرادی که به مشکلات رودهای دچارند و در جذب ویتامین دی مشکل دارند، نوزادان شیرخوار و … پزشک برای کنترل شرایط آنها این آزمایش را تجویز میکند.
نحوه انجام آزمایش ویتامین D به چه صورت است؟
آزمایش ویتامین D در واقع یک آزمایش خون است که در طی آن متخصص مراقبتهای بهداشتی با استفاده از یک سوزن کوچک از بازوی شما مقدار کمی خون میگیرد. هنگام داخل شدن سوزن ممکن است کمی احساس سوزش و درد کنید. این کار معمولا بیشتر از 5 دقیقه طول نمیکشد.
اگر نتیجه آزمایش شما نشان داده است که کمبود ویتامین دی دارید، بهتر است موارد زیر را انجام دهید: