سرم درد میکند. دردش عادی نیست. به طور ناگهانی بروز کرده و علتی هم برایش پیدا نمیکنم. آیا ممکن است به تومور مغزی یا بیماری خطرناک دیگری مبتلا باشم؟ خیلی ها در مواجهه با سردردهای شدید و ناگهانی نگران میشوند که نکند این عارضه در آن ها به معنای ابتلا به بیماری مزمنی باشد. در حالی که بروز سردرد همیشه جدی نیست و زمانی خطرناک میشود که بروز آن علامتی از یک بیماری زمینه ای مانند سردرد ناشی از تومور، مننژیت یا خونریزی مغز باشد.
البته نباید مضطرب شوید زیرا بسیاری از سردردها خطرناک نیست و معمولا عامل میگرنی یا عصبی (تنشی) دارد که با روش های درمانی و مصرف دارو قابل کنترل و درمان است، ولی ضروری است در هر شخص مبتلا به سردرد، احتمال ارتباط با یک بیماری زمینه ای کاملا مرتفع شده و سپس برای درمان و کنترل سردرد اقدام شود.
برخلاف باور رایج، بیشتر سردردها به علت تومور مغزی نیست. به علاوه همه تومورهای مغزی نیز با سردرد بروز نمیکند. سردردی که به تازگی شروع شده و شدتی داشته باشد که فرد را از خواب بیدار کند یا همراه با استفراغ و علائم عصبی چون دو بینی، تاری دید، افت سطح هوشیاری، تشنج و ضعف اندام ها باشد، باید دقیق بررسی شود. در بیماری که سرطان دارد نیز باید سردرد ناشی از تومور مد نظر قرار گیرد و تصویربرداری مناسب مغزی انجام شود.
علائم خطر با چاشنی سردرددر صورت بروز هر یک از علائم خطر همراه با سردرد باید بیمار به سرعت به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کند. چرا که این نشانه ها زنگ خطر سردرد محسوب شده و احتمال وجود علل زمینه ای دیگر در شخص را مطرح میکند. سردرد با شروع ناگهانی و برق آسا به طوری که در کمتر از یک دقیقه به حداکثر شدت خود برسد و سردردی که به تازگی شروع شده باشد، به ویژه در افراد بالای ۵۰ سال باید جدی گرفته شود. سردرد جدید در بیمار مبتلا به هرگونه سرطان یا نقص ایمنی، تب و سفتی گردن نیز باید مورد بررسی جدی قرار گیرد.
همچنین سردرد با علائمی چون دوبینی، تاری دید، افت سطح هوشیاری، تشنج و ضعف اندام ها خطرناک محسوب میشود. در این راستا هر گونه معاینه غیرطبیعی مغز و اعصاب نیز باید جدی گرفته شود. سردردی که شدت آن به صورت روزافزون در حال افزایش است و نیز تغییر در شدت و کیفیت سردرد در بیماری که قبلا سردرد داشته است، خطرناک تلقی میشود. سردرد همراه با حساسیت پوست ناحیه گیجگاه نیز در افراد بالای ۵۰ سال به بررسی دقیق پزشکی نیاز دارد.
سردرد پس از ضربه مغزییکی از اتفاقات ناگهانی که ممکن است با مشکلات مغزی خطرناکی نیز همراه باشد ضربه مغزی است. بی شک در شرایطی که ضربه مغزی با خونریزی داخلی همراه باشد نجات جان فرد آسیب دیده سخت میشود. در فردی که دچار تروما یا ضربه مغزی میشود ابتدا باید از طریق تصویربرداری مغز نظیر سی تی اسکن یا ام آر آی، خطر خونریزی مغزی و سایر آسیب ها رد شود. البته گاهی در افراد مسن، با ضربه نه چندان شدید مغزی نیز ممکن است نوعی خونریزی به صورت تاخیری ایجاد شود (بعد از چند هفته از ضربه) که باعث سردرد و گاهی خواب آلودگی میشود و با تصویربرداری مغز قابل تشخیص است.
خطری که خانم های چاق را تهدید میکندیکی از علل مهم سردرد، به ویژه در خانم های جوان و میانسال چاق، سردرد به علت افزایش فشار داخل مغز است که گاهی به آن تومور کاذب مغزی نیز گفته میشود. با ابتلا به تومور کاذب مغزی، بیمار علاوه بر سردرد، تاری گذرای دید، وزوز گوش و دوبینی را نیز تجربه میکند. البته این نوع سردرد در حالت درازکش شدیدتر بوده و با نشستن تخفیف می یابد.
جالب آن که در معاینه بیمار، تورم عصب بینایی در ته چشم وجود دارد در حالی که تصویربرداری مغز طبیعی است و شواهدی از تومور را نشان نمیدهد. تشخیص این بیماری از طریق بررسی مایع مغزی نخاعی ممکن است. در صورت تاخیر در تشخیص و درمان سریع این بیماری، خطر آسیب جدی به اعصاب بینایی و کوری وجود دارد. بی شک، کاهش وزن به درمان این بیماری کمک میکند.
سردردهای مننژیتیسردردی را که با درد گردن همراه است نباید کم اهمیت شمرد. گرچه سردرد همراه با دردگردن علت های زیادی دارد و فقط یکی از دلایل آن ابتلا به مننژیت است. در صورت وجود تب، سردرد و درد گردن باید به مننژیت یا التهاب پرده های مغز توجه داشت. البته گاهی، آرتروز گردن یا بیرون زدگی دیسک های گردن باعث سردرد و گردن درد میشود. گاهی نیز سردردهای تنشی همراه با درد پشت سر و گردن است.
سردردهای صبحگاهی، خطرناک یا کم خطرهمه سردردهای صبحگاهی خطرناک نیست، ولی سردردهایی که فقط صبح ها وجود دارد، ممکن است به عللی مانند تومور مغزی یا وقفه تنفسی حین خواب مربوط شود که باعث افزایش فشار داخل مغز میشود. به همین علت هم این نوع سردردها باید بررسی شود. در سردردهای ناشی از سرفه نیز باید به علت های مهمی نظیر پارگی عروق مغزی یا نقایص تکاملی اتصال مغز به گردن توجه کرد که در این موارد نیز مراجعه سریع به متخصص مغز و اعصاب و انجام ام آر آی مغز ضرورت دارد.
هنگام مواجهه با سردردهای مشکوک و وجود هرگونه علامت خطر باید هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کرد، مهم ترین مساله در مواجهه با سردرد، تشخیص علت آن است و تا پیش از آن باید از مصرف خودسرانه مسکن پرهیز کرد. بی شک، پس از ارزیابی سردرد تحت نظر پزشک، بسته به علت آن درمان مناسب انجام میگیرد.