کیست تخمدان یکی از شایع ترین بیماری ها در بین زنان است، که متاسفانه خیلی از خانم ها از علت این بیماری و راه های درمان آن بی اطلاع هستند، با دلگرم همراه باشید تا در مورد درمان کیست تخمدان بیشتر بدانید.
کیست تخمدانشاید شما هم با خانمهای متعددی رو به رو شده باشید كه از اختلالات دوره ماهانه شكایت دارند و نمی دانند چه کاری انجام دهند و البته در این میان حتی برخی از دختران به دلیل بی اطلاعی از اهمیت موضوع آن را با مادرشان نیز در میان نمی گذارند تا چه برسد به مراجعه به پزشك متخصص.
بعضی دیگر از خانمها هم از وجود موهای زائد صورت ناراحتند و نمی دانند برای رفع این مشكل چه باید بكنند؟
برخی به پزشك مراجعه می كنند و برایشان تشخیص كیست تخمدان داده می شود كه آنها پیش از دیگران نگرانند ولی باز هم درباره مشكلشان حرفی نمی زنند و چیزی نمی پرسند و...
با توجه به اهمیت این موضوع و ارتباط سلامت تخمدانها با سلامت «زن» ما این مقوله را با دكتر مریم جهان افروز برهانی،جراح و متخصص بیماریهای زنان و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی در میان گذاشتیم.
با توجه به آمار قابل توجهی كه كیست های تخمدان بویژه در دخترخانمها پیدا كرده،
لطفاً توضیح دهید كیست تخمدان چیست و آیا خطرناك است؟كیست تخمدان عبارت است از توده های تخمدانی معمولاً خوش خیم كه اغلب از نسج تخمدان تولید می شود و در بسیاری از موارد از فولیكول های سطح تخمدان سرچشمه می گیرد.در واقع كیست تخمدان از توده های كیسه مانندی كه دارای یك جدار است و مقداری مایع ساده داخل آن جمع شده، تشكیل شده است.
از هر20 زن آمریکایی، 1 نفر مبتلا به بیماری کیست تخمدان می شود که اغلب باعث ایجاد چاقی، عضلات و استخوان های درشت، رویش مو بر روی صورت و بدن، خصوصیات مردانه، آکنه و عادت ماهیانه نامنظم می شود.
کیست تخمدان باعث ناباروری، افزایش ابتلا به دیابت ، سکته ها، حملات قلبی و سرطان رحم می شود. یک تحقیق در ایتالیا نشان داد مصرف داروی گلوکوفاژ( متفورمین) و رژیم غذایی که دارای کربوهیدرات های کامل ( مانند غلات کامل و سبوس دار) باشد، این بیماری را درمان می کند.
بیش از 200 سال است که ما با این بیماری آشنا هستیم ، ولی فقط در چند سال اخیر، علت و درمان آن را دریافته ایم. مطالعات ثابت کرده است داروها و رژیمی که برای درمان دیابت استفاده می شوند و همچنین داروهایی که از عمل هورمون های مردانه در زنان جلوگیری می کنند، باعث جلوگیری از عوارض این بیماری می شوند .
عوارض این بیماری شامل دیابت ، حملات قلبی، چاقی، خصوصیات مردانه مانند رویش مو بر روی بدن، جوش زدن، عضلات و استخوان های درشت می باشند و پروژسترون(هورمون زنانه) باعث پیشگیری از ابتلا به سرطان رحم می شود.
یک دختر بعد از تولد 4 میلیون تخمک دارد که هر ماه یکی از تخمک ها در یک فرد سالم بعد از طی مراحلی کامل می شود و به داخل رحم پرتاب می رود.
در افرادی که تخمک کامل شده ولی به داخل رحم پرتاب نمی رود، بیماری کیست تخمدان دیده می شود. افزایش مقدار انسولین و هورمون مردانه در این بیماری باعث می شود، تخمدان ها هورمون مردانه ساخته و باعث پیدایش آکنه و موهای ضخیم و تیره رنگ بر روی بدن شود.
انواع کیست تخمدانکیست فولیکولار
شایعترین نوع این بیماری، کیست فولیکولار است که از رشد یک فولیکول نتیجه میشود. فولیکول یک کیسه پر از مایع طبیعی است که حاوی یک تخمک است. کیستهای فولیکولار هنگامی که فولیکول در طی چرخه قاعدگی بیش از حد طبیعی رشد میکند و برای آزاد سازی تخمک باز نمیشود تشکیل میشود.
کیستهای هموراژیک یا اندومتریوئید
کیستها میتوانند در اثر جراحت یا نشت عروق خونی کوچک به درون کیسه تخمک حاوی خون باشند که به آنها کیستهای هموراژیک یا اندومتریوئید گفته میشود.
کیستهای درموئید
گاهی بافتهای تخمدان برای تشکیل بافتهای دیگر بدن مانند مو یا دندان به صورت غیر طبیعی رشد میکنند. کیستهایی با این بافتهای غیر طبیعی، کیستهای درموئید نامیده میشوند.
کیستهای پلی کیستیک (PCO)
گاهی چند تخمک، چند کیست تولید میکنند و این عمل تکرار شده و تعداد زیادی کیست کوچک در تخمدانها ایجاد میشود که آنها را به نام تخمدانهای «پلی کیستیک» میشناسیم. کیستهای پلی کیستیک نسبتاً خوش خیم هستند ولی درمان آنها در بیماران مختلف بر حسب شرایط بیمار نظیر وزن و اینکه ازدواج کرده یا نه و یا بچه میخواهد یا نمیخواهد کاملاً متفاوت است و به بررسی و آزمایشهای دقیقتر و مراجعههای متعدد به پزشک نیاز دارد.
کیست فونکسیونل
گاهی از محل فولیکول تخمدانی در مرحله دوم سیکل ماهانه که دوره «لوتیئنی» نامیده میشود، کیستهای لوتیئنی ساخته میشود که آنها نیز به نام کیست «فونکسیونل» شناخته شده و خطرناک نیستند.
معمولاً بیمارانی كه كیست تخمدان دارند،با دارو درمان می شوند؟همانطور كه اشاره شد،كیست هایی كه جدار نازك و صاف دارند، ساده هستند و در داخل آنها مایع صاف بدون هیچ گونه نسج اضافی ملاحظه می شود اینها كیست های «فونكسیونل» هستند و اكثراً خود به خود رفع می شوند،پس به درمان خاصی نیاز ندارد.
ولی گاهی همین كیست ها،كمی بزرگتر شده و می توانند علایمی مثل درد در زیردل و اختلال در دوره ماهانه بیمار تولید كنند. گاهی هم لكه بینی در این بیماران دیده می شود كه با استفاده از قرص های ضدبارداری به راحتی درمان می شوند و با یك سونوگرافی ساده هم تشخیص داده می شوند.
در ضمن تخمدانهای با كیست های متعدد (پلی كیستیك) نسبتاً خوش خیم هستند ولی درمان آنها در بیماران مختلف بر حسب شرایط بیمار نظیر وزن و اینكه ازدواج كرده یا نه و یا بچه می خواهد یا نمی خواهد كاملاً متفاوت است و به بررسی ها و آزمایشهای دقیق تر و مراجعه های متعدد به پزشك نیاز دارد.
بنابراین بایستی در این بیماری رژیم غذایی بر اساس غلات و دانه های کامل و سبوس دار باشد و مصرف محصولات فرآوری شده و پخته مثل انواع شیرینی و ماکارونی محدود شود.
همچنین داروهایی که مانع از عمل هورمون مردانه در بدن می شوند، باعث کاهش ویژگی های مردانه و کاهش کلسترول می شوند و به حمل تخمک ها از تخمدان به رحم کمک می کنند، ولی داروهای ضد دیابت در مؤثرترند.
این بیماری احتمال ابتلاء به سرطان رحم را افزایش می دهد، بنابراین داروهای ضد بارداری که دارای هورمون پروژسترون هستند برای این افراد تجویز می شوند و اگر اضافه وزن دارند، بایستی وزن خود را کاهش دهند.
اگر فکر می کنید دچار این عارضه هستید و یکی از علائم ذکر شده در بالا را دارید حتماً با مراجعه به پزشک زنان، یک سونوگرافی از تخمدان ها و رحم انجام دهید.
حتی اگر شما مبتلا به کیست تخمدان نباشید، ممکن است یکی از علائم بالا را داشته باشید.
برنامه غذایی که شما در این شرایط بایستی رعایت کنید به صورت زیر است:
1. عدم مصرف یا مصرف کم
انواع شیرینی و کیک و کلوچه- ماکارونی ها- غذاهایی که شکر به آنها اضافه شده است- آبمیوه های مصنوعی مثل انواع ساندیس- نوشیدنی هایی مثل نوشابه- نان های سفید.
2. مصرف میوه و سبزیجاتی مثل هویج، فلفل، کاهو، کلم، اسفناج و...
همچنین قبل از هر وعده غذایی داروی ضد دیابت گلوکوفاژ( متفورمین) را مصرف کنید.
در لاپاروسکپی نیز داشتن یک رژیم غذایی متعادل و جلوگیری از افزایش وزن مناسب است.
گردآوری شده ی مجله ی اینترنتی دلگرم
مرجان امینی
+ 2 - 0